Κώστας Τουρνάς: Η απάντησή του για τον Γιώργο Μαρίνο

Πρωτοπόρος στο είδος του. Από τη δεκαετία του ‘70 μέχρι και σήμερα σιγοτραγουδάμε τις δημιουργίες του. Καλλιτέχνης με λαμπρή πορεία, που πατάει γερά τα πόδια του στη γη. Ο Κώστας Τουρνάς, μίλησε στο «Λοιπόν» και τη Μαρία Σοφιανού για τα επαγγελματικά του σχέδια, το πώς βίωσε την καραντίνα, αλλά και για τη σχέση του με την πολιτική.

-Σε τι φάση σας πετυχαίνουμε αυτή την περίοδο;

Επιχειρώ να υπάρχω όσο πιο ψύχραιμα και δημιουργικά μπορώ, δεδομένων των συνθηκών, αλλά και όλων των αγνώστων παραμέτρων της κατάστασης που βιώνουμε.

-Έχετε κάποια επαγγελματικά σχέδια να μοιραστείτε μαζί μας;

Στις 10 Ιουλίου κάνουμε μια παράσταση στη ΒΙΛΑ ΖΩΓΡΑΦΟΥ, η οποία είναι η πρώτη μετά από ενάμιση χρόνο. Εγώ και οι συνεργάτες μου το θέλαμε πολύ, μιας και αυτή είναι η ζωή μας. Παράλληλα, σε λίγες μέρες κυκλοφορεί ένα βιβλίο με όλους τους στίχους που έχω γράψει, αλλά και αρκετά κείμενα πεζά. Είναι μια πρωτοβουλία του φίλου μου Γιώργου Γεράνιου, άνθρωπος ο οποίος υπήρξε στη δισκογραφία πολλά χρόνια. Επειδή αγαπάει τη δουλειά μου, ήθελε όλες τις δημιουργίες μου να τις συγκεντρώσει σε ένα βιβλίο. Όλοι οι στίχοι, ιστορίες πίσω από τα τραγούδια, κείμενά μου και φωτογραφίες βρίσκονται μέσα σ’ αυτό.

-Έχετε διαγράψει μια τεράστια πορεία στο τραγούδι. Τι πιστεύετε ότι ήταν αυτό που έκανε τόσο δημοφιλή τα τραγούδια σας;

Δεν ξέρω τι είναι συνολικά ή για τον καθένα αυτό που τον έκανε να αγαπήσει τα κομμάτια μου. Πιστεύω όμως πως γενικότερα το τραγούδι, το οποίο μας εκφράζει στην Ελλάδα, είναι εξαιρετικά σημαντικό για τις ζωές μας.

-Πώς νιώθετε όταν είστε πάνω στη σκηνή και βλέπετε τον κόσμο από κάτω να τραγουδάει τα τραγούδια σας;

Είναι μαγεία και μεγάλη χαρά να καταφέρνει ένα τραγούδι να ενώνει ανθρώπους διαφορετικούς, σε αντίθεση με χίλιες άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες και απόπειρες.

-Τι είναι αυτό που σας οδηγεί στο να γράψετε ένα τραγούδι; Από πού εμπνέεστε;

Δεν θα σταθμίσω ποτέ τι είναι ακριβώς αυτό που με οδηγεί στο να γράψω. Μάλλον η δίψα να μοιραστείς ό,τι αισθάνεσαι, διακρίνεις και βλέπεις, κάνοντάς τα, λόγια και νότες.

-Όταν γράφετε ένα τραγούδι, με ποιο κριτήριο επιλέγετε σε ποιον θα το δώσετε να το ερμηνεύσει;

Νομίζω ότι τα τραγούδια από μόνα τους έχουν «στάμπα». Μοιάζουν να αναζητούν τη φωνή που θα τα ζωντανέψει.

-Ποια είναι η γνώμη σας για τους νέους τραγουδιστές; Ποιος σας αρέσει;

Υπάρχουν εξαιρετικές φωνές ανάμεσα στους νέους καλλιτέχνες, οι οποίοι όταν συναντούν το «δικό» τους τραγούδι, μας μαγεύουν. Είναι πραγματικά πολλοί.

-Υπάρχει κάποιο τραγούδι που να έχετε ζηλέψει και θα θέλατε να το είχατε πει εσείς, ή ακόμα και να το είχατε γράψει;

Αρκετά. Θα σου πω ενδεικτικά, το «Όλα σε θυμίζουν» με τη Χαρούλα, του Λοΐζου και το «ΔΙ’ ΕΥΧΩΝ» επίσης της Χαρούλας, των Αντύπα/ Νικολακοπούλου.

-Θα ξανά πηγαίνατε στο «Just the two of us» ή σε κάποια παρόμοια εκπομπή;

Δεν ξέρω αν θα ξαναπήγαινα στο «Just the two of us» ή σε κάτι παρόμοιο. Ίσως ναι, ίσως όχι. Θα το σκεφτόμουν πάρα πολύ πριν πάρω κάποια απόφαση.

-Έχετε ζήσει ποτέ κάτι από θαυμάστρια που να ξεπέρασε τα όρια;

Το αρσενικό πάντα κολακεύεται από ανάλογες εκδηλώσεις. Δεν χρειάστηκε ποτέ να κάνω κάτι ιδιαίτερο.

-Είστε με τη σύζυγό σας πάρα πολλά χρόνια μαζί. Τι είναι αυτό που κράτησε τον γάμο σας;

Δεν υπάρχουν συνταγές για το πώς δυο άνθρωποι ζουν μαζί και μάλιστα για πολλά χρόνια. Είτε συμβαίνει, είτε όχι.

-Σας έχει στοιχίσει που δεν κάνατε παιδί;

Δεν πιστεύω στις εμμονές. Η ζωή μας έχει έναν τρόπο να μας δίνει και έναν τρόπο να μας παίρνει. Όταν την αγαπάς, σημαίνει και ότι την αποδέχεσαι αμαχητί.

-Ποια ήταν η πιο δύσκολή σας στιγμή;

Ήταν αρκετές, όσες και οι απώλειες αγαπημένων μου.

-Είχατε μια βαθιά φιλία με τον Γιώργο Μαρίνο. Έχετε μιλήσει μαζί του; Ανησυχείτε για όσα ακούγονται για εκείνον;

Ο Γιώργος πέρα από τεράστιος καλλιτέχνης, είναι ένας γλυκός, έντιμος άνθρωπος… Εύχομαι ό,τι καλύτερο για εκείνον.

-Στον χώρο του θεάτρου φέτος υπήρξαν καταγγελίες. Στον χώρο του τραγουδιού συμβαίνουν τα ίδια, αλλά δεν έχει βγει να μιλήσει;

Νομίζω πως άλλοτε υπερβολικά, άλλοτε ενοχλητικά, ο κόσμος όλος είναι γεμάτος απρεπείς πράξεις ανθρώπων. Τίποτα δεν θα με εξέπληττε, αν και τα μέσα από φύση είναι σκανδαλοβορα.

-Τι εύχεστε;

Η βελτίωση της ανθρώπινης συμπεριφοράς να μην προκύπτει μετά από αισχρές ή εξαιρετικά βίαιες πράξεις και πρακτικές. Εύχομαι οι άνθρωποι να καλυτερεύουν εαυτούς, ιδία θέληση.

-Ποιο ήταν το ωραιότερο live σας μέχρι σήμερα;

Όλα τα live είναι ξεχωριστά. Ο παλμός του κόσμου είναι αυτό που τα κάνει μοναδικά. Θυμάμαι μια βραδιά στο Κύτταρο που ο παλμός των παρευρισκόμενων ήταν απίστευτος. Αυτό το εισπράττεις όταν είσαι στη σκηνή και εκεί γίνονται οι ωραιότερες μουσικές νύχτες.

-Ποιος είναι ο αγαπημένος σας προορισμός;

Παλαιότερα μου άρεσε πολύ να ταξιδεύω στο Λονδίνο. Αγαπώ την Πελοπόννησο, όπου έχουμε και ένα εξοχικό, αλλά γενικά στην Ελλάδα, όπου και να πάω, θεωρώ ότι είναι ιδανικός προορισμός.

-Τι σας αρέσει να κάνετε στον ελεύθερό σας χρόνο;

Να σας πω την αλήθεια, καλύπτω κυρίως εκκρεμότητες. Ανήκω στην κατηγορία των ανθρώπων, που αυτά που εκκρεμούν, που οφείλει ή θέλει να κάνει, τα έχω σε κάποιες σημειώσεις. Στον ελεύθερο χρόνο μου λοιπόν, θα ανατρέξω σε αυτές τις σημειώσεις και θα τα δρομολογήσω ανάλογα με το τι προλαβαίνω να κάνω και τι όχι.

-Πώς βιώσατε την περίοδο της καραντίνας;

Πολλή κλεισούρα, πολύ μέσα στο σπίτι. Το καλό είναι ότι προσαρμόζομαι εύκολα στις συνθήκες. Παρ’ όλα αυτά, υπήρξαν στιγμές που ήθελα να εκραγώ, ήθελα να βγω. Μου έλειπαν οι άνθρωποί μου, αυτοί με τους οποίους ευχαριστιέμαι μια βόλτα. Αυτή ήταν η κυριότερη στέρηση και πίεση.

-Πώς κρίνετε τις αποφάσεις της κυβέρνησης λόγω πανδημίας, να τα κλείσει όλα για μεγάλο χρονικό διάστημα;

Δεν ξέρω τι θα έκανα αν ήμουν σε μια θέση ευθύνης. Δεν μπορώ να κρίνω, καθώς δεν είμαι αρμόδιος, ούτε έχω αρκετά στοιχεία. Θεωρώ όμως πως όταν απευθύνεσαι στον κόσμο, για να πείσεις και τον τελευταίο ότι έτσι πρέπει να γίνει, οφείλεις να μην οδηγείσαι σε υπερβολές και να δίνεις λογική στα όποια μέτρα επιβάλλεις. Για παράδειγμα το μέτρο του ωραρίου δεν το κατάλαβα ποτέ. Μπορεί να υπάρχει κάποια εξήγηση, όμως δεν επικοινωνήθηκε σωστά σε εμάς. Μου μοιάζει ένα σκληρό μέτρο για ανθρώπους που ήδη έχουν ταλαιπωρηθεί από περιορισμούς και παράλληλα έχουν και την ανησυχία να μην κολλήσουν και πώς θα το αντιμετωπίσουν κλπ. Τραβηγμένο θεωρώ και την απαγόρευση μουσικής.

-Με την πολιτική σκεφτήκατε να ασχοληθείτε;

Σκέφτηκα να ασχοληθώ με την πολιτική, αλλά έκανα πίσω. Υπήρξα πρόεδρος στο σωματείο των τραγουδιστών και στον οργανισμό των δικαιωμάτων τους. Τα συνδικαλιστικά έχουν μια ανάμειξη με την πολιτική. Με αφορμή αυτό λοιπόν, μου πέρασε η σκέψη. αλλά ανακάλυψα πολύ σύντομα ότι δεν κάνω για πολιτικός. Δεν έχω τα προικιά, την υπομονή και τις ποιότητες που πιθανώς χρειάζεται για να αναλάβεις τέτοια ευθύνη.

-Τον κορονοϊό τον φοβάστε ή είστε ψύχραιμος;

Νομίζω και τα δύο. Δηλαδή είμαι ψύχραιμος, αλλά έχω και μια έννοια, ότι οφείλω για εμένα και τους γύρω μου να είμαι όσο μπορώ προσεχτικός στις επαφές μου. Οδυνηρό για όλους αυτό.

-Τι σας δίνει χαρά;

Η μουσική και οι άνθρωποι που ζω μαζί. Αυτές είναι οι μεγάλες χαρές μου. Οι πιο μικρές είναι να πηγαίνει καλά η δουλειά, να αντιμετωπίζονται τα όποια προβλήματα πρακτικά και ηθικά.

-Την αναγνωρισιμότητα πώς την βιώνετε;

Μετά από τόσα χρόνια, άνθρωποι θεωρούν ότι έχω μπει τόσες πολλές φορές στο σπίτι τους με τη μουσική, που όταν αποφασίζουν να μου μιλήσουν σε μια τυχαία συνάντηση, με αντιμετωπίζουν σαν να είμαι ένας άνθρωπος δικός του. Αυτό έχει τέτοια οικειότητα και τόση ζεστασιά που δεν προλαβαίνεις να νιώσεις αρνητικά ή ότι δεν έχεις όρεξη κλπ. Δεν με απασχολεί αυτό το πράγμα εκείνη την ώρα.

-Βάλτε μου ένα τραγούδι ως soundtrack της ζωή σας….

«Άνθρωπε Αγάπα»…