60′ Ελλάδα… στην Γαύδο

Την Τετάρτη 30 Απριλίου, στις 24:00, η πυξίδα της εκπομπής «60’ Ελλάδα» και ο Νίκος Μάνεσης μας οδηγούν στη Γαύδο, στο μικρό νησί των 30 τετραγωνικών χιλιομέτρων και των λιγότερων από 50 κατοίκων.

Εκεί που όλα είναι νοτιότερα, η κάμερα συναντά τους ελάχιστους μόνιμους κατοίκους που ζουν διάσπαρτοι στους λιγοστούς οικισμούς στο Καστρί, στο Ξενάκι, στα Βατσιανά, και την Άμπελο.

Η Γαύδος της απομόνωσης
Το μικροκλίμα της περιοχής δυσχεραίνει την ακτοπλοϊκή σύνδεση της Γαύδου με την Κρήτη. Το μικρό πλοίο ανοικτού τύπου, το οποίο ενώνει τον Καραβέ με την Παλαιόχωρα και την Χώρα Σφακίων, συχνά αδυνατεί να πραγματοποιήσει το ημερήσιο δρομολόγιο λόγω των δυνατών ανέμων και οδηγεί στην απομόνωση το ακριτικό νησί χωρίς νερό, τρόφιμα και φάρμακα. Μια απομόνωση που μπορεί να διαρκέσει ακόμα και εβδομάδες, ειδικά κατά τους χειμερινούς μήνες.

Χωρίς ρεύμα και νερό
Στο νοτιότερο κατοικημένο σημείο της ελληνικής επικράτειας, δεν έχουν λυθεί ακόμη ουσιώδη ζητήματα όπως αυτά της ύδρευσης και της ηλεκτροδότησης. Το νερό από τις γεωτρήσεις είναι υφάλμυρο ενώ η παροχή ηλεκτρικού ρεύματος στα περισσότερα σπίτια γίνεται κυρίως από ιδιωτικές ηλεκτρογεννήτριες. Το δίκτυο της ΔΕΗ είτε αδυνατεί να σηκώσει το φορτίο τους θερινούς μήνες είτε δεν παρέχεται σύνδεση σε αυτό λόγω των πολεοδομικών προβλημάτων που είναι έντονα στη Γαύδο.

Ένα νησί χωρίς γιατρό αλλά με νοσοκόμα μια… μαγείρισσα
Παρά τις συνεχείς εξαγγελίες, οι κάτοικοι του ακριτικού νησιού εξακολουθούν να βρίσκονται χωρίς ιατρική κάλυψη με ό,τι αυτό συνεπάγεται για τη ζωή τους. Έχουν περάσει μήνες από την ημέρα που ο τελευταίος ειδικευόμενος γιατρός έφυγε από το νησί. Παρά το γεγονός ότι έχει προκηρυχτεί η θέση, δεν έχει εκδηλωθεί ακόμα ενδιαφέρον για την κάλυψή της. Το ιατρείο παραμένει κλειστό και χρέη νοσοκόμας εκτελεί η κυρά Γωγώ που διατηρεί μια μικρή ταβέρνα στο Καστρί, την πρωτεύουσα της Γαύδου.

Εγκαίνια για τις κάμερες
Στις 30 Ιουλίου του 2001, σε πανηγυρικό κλίμα, ο τότε Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας, Κωστής Στεφανόπουλος, εγκαινίασε ένα κέντρο τηλεϊατρικής για τη Γαύδο, ένα νησί που δεν είχε ποτέ γιατρό. Το όνειρο για τους κατοίκους κράτησε μόλις μία ημέρα καθώς την αμέσως επόμενη αφαιρέθηκαν και απομακρύνθηκαν γεννήτριες και εξοπλισμός. Επισήμως, οι κάτοικοι θα μάθαιναν πως οι υποδομές του νησιού δεν μπορούσαν να παρέχουν την απαραίτητη ηλεκτρική ισχύ!

Οι «Ρώσοι» των Βατσιανών
Έχουν περάσει 17 χρόνια, από τότε που μία ομάδα Σοβιετικών επιστημόνων εγκαταστάθηκε στη Γαύδο για να αναζητήσει, στο νοτιότερο σημείο της Ευρώπης, το νόημα της ζωής μέσω της φιλοσοφίας και του κοινοβιακού τρόπου ζωής. Σήμερα, στο κοινόβιο φιλοξενούνται ένας συγγραφέας από την Γερμανία, μια δασκάλα από την Ελβετία, μια γεωγράφος και ένας φυσικός από την Ουκρανία, ένας μηχανικός από την Πολωνία. Μας δείχνουν τις κατασκευές που τους εξασφαλίζουν ενεργειακή αυτάρκεια καθώς και την υπόγεια καλύβα τους και μας εξηγούν πώς αποφάσισαν να κατασκευάσουν την κυκλώπεια καρέκλα στην Τρυπητή, στο νοτιότερο ακρωτήρι του νησιού και της Ευρώπης.

Η Ιωάννα, η Εύα και η νέα τους δασκάλα
Θρανίο για δύο στη Γαύδο. Η κάμερα της εκπομπής ακολουθεί και καταγράφει την καθημερινότητα της Ιωάννας και της Εύας, των μοναδικών μαθητριών του νησιού. Η νέα τους δασκάλα, η οποία έφτασε φέτος στο νησί, μιλά για τη σχέση ζωής που έχει αναπτύξει με τις μαθήτριές της και για τη μοναδική εμπειρία που αποκομίζει ένας εκπαιδευτικός σε ένα ακριτικό μέρος.

Έμειναν άνεργοι και έγιναν …σκηνίτες στη Γαύδο
Πρωταγωνιστές άνθρωποι της διπλανής πόρτας, θύματα της οικονομικής κρίσης που άφησαν τα αστικά κέντρα της ανεργίας και της ανέχειας και μένουν μόνιμα σε σκηνές στην παραλία του Αγιάννη. Μια απόφαση μονόδρομος, όπως λένε χαρακτηριστικά, μπροστά στο δίλλημα απόδραση στην απομόνωση ή άστεγος στην πόλη.

Επίσης, η εκπομπή μας οδηγεί στις παραλίες του νησιού: Κόρφος, Τρυπητή, Σαρακίνικο, Αγιάννης, Λαυρακάς. Μας γνωρίζει τον εγγονό του τελευταίου φαροφύλακα, ο οποίος έχει αναλάβει τη φύλαξη και συντήρηση του ανενεργού πλέον φάρου αλλά και τον βοσκό του νοτιότερου σημείου της Ευρώπης, με την οικογένεια του.

«60’ Ελλάδα», με τον Νίκο Μάνεση: Βλέπουμε αυτά που δεν βλέπουν οι άλλοι!